بیش از یک دهه از معرفی سیستم کنترل پایداری گذشته است و کمپانیهای گوناگون اسامی مختلفی بر روی آن گذاشتهاند. به طور مثال شرکت Audi این سیستم رو ESP نامیده یا شرکت Ford نام Advance Trac را انتخاب کرده است. شرکت GM عنوان Stabilitrak را برای خود برگزیده است.
ولی تمامی این سیستمها به دور از نحوه نام گذاری آنها، از سنسورهای با تکنولوژی بالا استفاده میکنند. رایانه مرکزی خودرو و عکس العمل های مکانیکی مناسب، رانندگی ایمن را برای شما به ارمغان میآورند. ما معمولاً در مورد خودروهای بر بازده میشنویم که دچار کم فرمانی و بیش فرمانی میشوند. این واقعیت وقتی سرعت از حدی بالاتر باشد یا جاده لغزنده باشد یک حقیقت اجتناب ناپذیر است.
کم فرمانی وقتی حاصل میشود که نیروی جلوبرنده مناسب برای خودرو مهیا نیست و خودرو بیشتر تمایل دارد که به راستای مستقیم حرکت کند تا دور بزند. بیش فرمانی درست مفهوم مقابل کم فرمانی است به طوری که خودرو بیشتر تمایل دارد که دور بزند تا اینکه به حرکت مستقیم رو به جلوی خود ادامه دهد. سیستم کنترل الکترونیکی پایداری برای حل کردن دو مشکل فوق دست به کار شده است
سیستم کنترل پایداری در واقع با سه سنسور اصلی در ارتباط است:
1) سنسور سرعت دورانی چرخ: بر روی هر چرخی یک سنسور وجود دارد تا سرعت دورانی هر چرخ را محاسبه نماید. این سرعت چرخ با سرعت طولی خودرو در رایانه مرکزی خودرو مقایسه میشود و تصمیمات لازم اتخاذ میشود
2) سنسور زاویه فرمان: این سنسور زاویه چرخشی فرمان را اندازه گیری میکند. رایانه مرکزی خودرو جهت مورد نیاز راننده را از روی دادههای این سنسور متوجه میشود.
3) سنسور چرخش حول محور قائم: این سنسور به نام سنسور Yaw معروف است. در وسط خودرو قرار دارد. این سنسور جهت واقعی خودرو را به رایانه مرکزی گزارش میدهد. رایانه مرکزی خودرو با توجه به دادههای این سنسور و سنسور زاویه فرمان تصمیم مناسب را میگیرد.
نمونه ای از قطعات و سنسورهای بکار رفته سیستم کنترل پایداری الکترونیکی در هیوندا
آیا سیستم پایداری الکترونیکی خودرو فعال است/چگونه فعال می شود؟
سیستمهای ESC تولید شده در کارخانجات مختلف، عملکرد متفاوتی دارند. رانندگان بعضی از خودروها ممکن متوجه تغییرمسیرهای خفیف ناخواسته شوند و یا صدای فعالیت سیستم ترمز ضدقفل را بشنوند، با این حال، عملکرد برخی از سیستمهای ESC به حدی نرم و روان است که راننده نمیتواند متوجه فعالیت آن شود. بسیاری از سیستمهای ESC دارای چراغ هشداری هستند که در صورت فعال شدن سیستم، روشن میشوند. در جادههای لغزنده (بارانی، برفی یا یخی) احتمال فعال شدن سیستم ESC بالاست. همچنین رانندگی با سرعت بالا در پیچها، رانندگی در جادههای کوهستانی و پر پیچ و خم نیز میتواند باعث فعال شدن سیستم شود. بعضی از سیستمهای کنترل پایداری مطابق با نحوهی رانندگی، عملکرد خود را تغییر میدهند.
مفهومی دیگر از کنترل پایداری الکترونیکی :
سیستمهای ESC در بعضی از خودروهای پیشرفته به گونهای برنامهریزی میشوند که دیرتر از حد معمول فعال شوند، به این معنی که راننده اجازه دارد تا حدی خودرو را از مسیر خود منحرف کند قبل از اینکه ESC فعال شده و خودرو را به مسیر برگرداند. بعضی از خودروهایی جنرال موتورز مانند شورولت کامارو (Chevrolet Camaro)، شورولت کوروت (Chevrolet Corvette) و همچنین خودروهای شرکت کادیلاک مانند ATS-V و CTS-V دارای چند مود برای سیستم ESC هستند که به راننده اجازه میدهد تا میزان دخالت و محافظت سیستم ESC را به دلخواه خود تنظیم کند.
شرکتهای تولید خودرو از اسمهای مختلفی برای سیستم کنترل پایداری الکترونیکی استفاده میکنند، که از آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استبیلیترک (StabiliTrak)
دستیار پایداری خودرو (Vehicle Stability Assist (VSA
کنترل پایداری خودرو (Vehicle Stability Control (VSC
کنترل دینامیکی خودرو (Vehicle Dynamic Control (VDC
کنترل دینامیکی پایداری (Dynamic Stability Control (DSC
ادونسترک با کنترل غلتشی پایداری (AdvanceTrac with Roll Stability Control)